Oyunlarda Şans ve Yetenek – Genel Bir Bakış
Bugünkü yazımda sizlerle oyunlardaki şans ve yeteneğin, genel oyun deneyimine ve oyuncu kazanımına nasıl etkisi olabileceğini tartışmak istiyorum. Adım adım ilerlerken çeşitli oyunları inceleyecek, şansın ve yeteneğin etkilerine bakacak ve en sonunda “şans” kavramının tanımını yaparak noktamızı koyacağız. Bu yolculuğa benimle beraber çıkmaya var mısınız?
Bölüm 1: Orthogame Oyun Tanımı. Şans ve Yetenek Zıt Kavramlar Değil!
Öncelikle bu yazıda konuşacağımız tüm konular, “Orthogame” olarak tanımlanan oyun türlerini kapsıyor. Orthogame’ler, bir sonu olan ve oyunun sonunda oyuncuların bir parametreye göre sıralandırıldığı oyunlara denir. Buna bir örnek olarak Counter Strike: Global Offensive oyununu verebiliriz. Karşıt örnek olarak da çocuk oyunları diyebiliriz (Örneğin; çatlak patlak).
Bir oyunu incelerken genellikle insanların “Bu oyun şans oyunu, yetenek gerektirmiyor” ya da ya “Bu oyun çok zor çünkü şans faktörü yok” dediğini mutlaka duymuşsunuzdur. Bana kalırsa şans ve yetenek, bir oyunda aynı anda bulunabilir ve birinin artması öbürünü düşürücü etki göstermez.
Aniden derin düşüncelere daldık, gelin bir örnek ile tekrar inceleyelim!
Bir satranç oyunu düşünün. Kurallar bugün bildiğimiz satranç ile aynı. Sadece bir adet ekleme var. Oyuncular, her hamle yaptıklarından sonra bir zar atarlar. Eğer bir oyuncunun zarı 1 gelirse otomatik olarak oyunu kaybetmiş sayılır.
Aslında bakacak olursanız, oyunu oynayabilmeniz için gerekli olan yetenek oranı halen aynı; çünkü iki oyuncunun da attığı zarlar 1 gelmediği sürece, oyunu iyi bir satranç oyuncusu olan kişi kazanacak. Ama 1 geldiği durumda iyi oyuncunun da kaybetmesi durumunda oyunu şans bitirmiş olacak. Oyuna şans eklendi, ama gerektirdiği yetenek seviyesinde bir değişiklik olmadı!
Bölüm 2: Şans İçeren Oyunlar ve Bu Oyunlarda “İyi Oyuncu” Olmak
Şans içeren oyunlar denince akla hemen 2 kategori geliyor:
Kumar Oyunları: Kumar oyunları dendiğinde akla ilk gelen oyun olan Poker, aslında yukarıdaki savımızı güçlendiren bir örnek, çünkü Poker’de tamamen şans unsurları olmasına rağmen iyi oyuncu olabilmek için yüksek disiplin, çalışma ve antrenman gerekiyor.
Kart Oyunları: Kumar ile ilgili olan Blackjack, Poker gibi kart oyunlarından ziyade, özellikle son dönemlerde son derece ünlenmiş olan Hearthstone, Gwent ve Magic: the Gathering Arena gibi “Collectible Card Game”lerden yani “koleksiyonu yapılabilir kart oyun”larından bahsediyoruz.
Burada kartların doğasından dolayı bir şans faktörü var, örneğin, rakibe ve oyundaki yaratıklarına gelişigüzel olarak 5 hasar vermek. Kart tek bir yaratığa 5 vurarak sizi yenilgiden de kurtarabilir, ya da tamamen dağınık hasar vererek hiçbir işe de yaramayabilir! Bir de desteden gelişigüzel bu kartları çekiyor olmanızdan gelen şans faktörü nedeniyle çoğu zaman kart oyunları şans oyunu olarak nitelendirilir.
Özellikle kartları oynayabilmek için gerekli olan kaynakları desteden şanssızlık eseri bulamazsanız tıkanıp kalmanız Magic: the Gathering oyununda işten bile değil. Bu durumda çoğu kişi isyan ederek şikâyetlerini dile getirir; ama burada önemli olan şey bu şans faktörünün herkes için geçerli olması ve yeterince oyun oynadığınız durumda bu şans faktörünün kendisini dengeleyerek iyi olan oyuncunun öne çıkmasıdır.
Gwent gibi şans faktörünün dengeli olduğu oyunlarda, yapılan turnuvalarda ilk 8’de bir çok kez aynı oyuncunun adını görebilirsiniz!
Bölüm 3: Kapanış
Kapanış bölümüne ilk olarak şansın tanımını yaparak başlamak istiyorum. Bence bir oyun için şanstan bahsederken, “sonuçtaki belirsizlikten” bahsediyor olmalıyız. Yani, yaptığımız aksiyonlar, aldığımız kararlar sonucunda ne olacağını baştan kestiremiyor ve bunun ile ilgili planlama yapamıyorsak bu tip oyunlarda şans faktörü büyük bir ağırlığa sahip oluyor. Bu da haliyle rekabetçi oyuncuları uzaklaştıran; fakat gündelik oyuncuları kendine çeken bir hal alıyor.
İşin özetine gelecek olursak, bir oyunda çok şans var diye hemen o oyundan vazgeçmeyin, yeni başlayan oyuncuları aktif tutabilmek için oyunlarda genellikle şans faktörü sıklıkla kullanılıyor; ama oyunu oynadıkça kazanma oranınızın arttığını gördükçe daha da tatmin edici bir deneyim sunabiliyor. Eğer hiç denemediyseniz, Hearthstone’a ve Gwent’e bir şans verin derim. Bu arada Gwent, son zamanların hit oyunu Witcher serisinin yapımcısı firma CD Projekt Red tarafından tasarlanmış. Hearthstone ise herkesin bildiği World of Warcraft ve Overwatch oyunlarının yapımcısı Blizzard’dan.
Bu oyunları da denedikten sonra deneyimlerinizi bizimle paylaşmaktan çekinmeyin – her zaman gelişime yer vardır, yeter ki siz buna açık olun!