Yalnız 2018 ne kutu oyunu yaptı arkadaş! Özellikle de koltuk altında çok sağlam oyunlar olan tasarımcıların bir bir sahalara geri dönmesi, artık aynı oyunu yirmi kez oynadığımız eski günleri geride bıraktı, en kaliteli oyunlara bile çok fazla vakit ayıramıyoruz. Ama olsun, hayatta farklı lezzetler denemek de önemli. Teotihuacan: City of Gods da 2018’in güzelliklerinden biri ve sofralarımıza yeni geldi. Dört oyundan sonra bu oyun için yazacaklarım birikti, buradan buyurun.

Daniele Tascini Kimdir?

Teotihuacan’ın İtalyan tasarımcısı Daniele Tascini, yıllardır kankası Simone Luciani ile birlikte, Tzolk’in the Mayan Calendar ve The Voyages of Marco Polo gibi efsanelere imza attı. Daha sonra Luciani başka ekiplerle Grand Austria Hotel ve Lorenzo il Magnifico gibi ses getiren işlere koşadursun, Tascini tek başına tasarladığı bir proje ile karşımıza çıktı. Tascini’nin özelliği nedir derseniz, alışıldık euro-game mekaniklerine son derece orijinal soslar katmasıdır bence.

Teotihuacan: City of Gods da bu yoldan gidiyor. İşçi yerleştirme, rondel, taş dizme gibi bildik mekaniklerin, alışıldığın dışında bir birleşimi bu oyun. Tema olarak, Tzolk’in’e paralel bir kurgu seçilmiş. Aztek imparatorluğunun atası kabul edilen şehir devlet Teotihuacan, oyunun geçtiği yer. Yaptığımız şey ise dev bir piramit inşa etmek. Anlayacağınız, Teotihuacan’da insalara faydalı bir şey yapmıyoruz. İşimiz gücümüz tapınmakla, ölü gömmekle, kurban vermekle.

Teotihuacan burası.

Oyun tahtamız, daha önce Imperial, Nevagador ve Trajan oyunlarından bildiğimiz aksiyon seçme mekaniği “rondel”in dev bir hali. Daha önceden alışık olduğumuz rondeller, sadece aksiyon ismi taşıyan ufak birer yuvarlakken, burada oyun tahtası toptan bir rondel olarak kullanılmış. İşçilerimizi aksiyonlar arasında bir ila üç adım götürerek, üzerine konduğumuz aksiyonu gerçekleştiriyoruz. Buradaki farklılıklardan ilki ise, tahtada üç işçimizin olması ve bu işçilerden birden fazlası aynı aksiyona geldiğinde çeşitli bonuslar alması.

Büyüyen İşçiler

Ancak olay bununla da kalmıyor, her bir işçimiz de çalıştıkça upgrade oluyor. Her biri bir zar ile temsil edilen işçilerimiz, 1’den başlayıp çalıştıkça 6’ya doğru ilerliyor ve her seferinde (çoğu aksiyona) bonuslar alıyor. Bu işçilerimizin çalıştıkça güçlenme mekaniği, hep aradığım ama pek göremediğim bir özellikti, Teotihuacan’a gayet şık biçimde yedirilmiş. İşçilerimiz en yüksek rakam olan 6’ya ulaştığında ise (büyük ihtimalle tapınakta kurban edilerek) arşa yükseliyorlar ve hem ölüler vadisindeki seviyemizi yükseltiyor, hem de seçtiğimiz bonusları kazandırıyorlar. Bu bonuslardan biri de fazladan bir işçi. Kurban edilen işçinin yerine yeni doğan bir işçi oyuna giriyor.

Aksiyonlar

Oyundaki rondel sisteminde sekiz aksiyon alanı var ve hemen her birinde 3 farklı aksiyon gerçekleştirilebiliyor. Üç alan kaynak toplama alanları; buralardan ahşap, taş ve altın toplanıyor. Bu alanlara giden işçi sayınız ve işçilerinizin seviyesi çıktıları artırıyor. Bu üç alanda ana kaynak toplama aksiyonunun haricinde birer de tapınma aksiyonu var ki, size tapınaklardaki tanrı bonuslarından veriyor. Tapınma aksiyonlarında bir alt paragrafta değineceğim. İki alan piramit inşası için kullanılıyor, birinde piramidin taşlarını, diğerinde ise dört tarafındaki merdivenlerini yapıyoruz. Bir alan soyluların ölüler vadisindeki evlerini yapıp zafer puanı üretmeye yarıyor, bir alan ise saray, burada üç farklı tapınma aksiyonu var. Son alan ise diğer alanların çıktılarını artıran teknoloji alanı.

Oyun tahtası.

Tapınma aksiyonları, size tapınak bonusları vermenin haricinde farklı keşif kartlarına da sahip olmanızı sağlıyor. Keşif kartlarının içinde her türlü bonus var (kaynak, yiyecek, tapınak puanı, işçi güçlendirme vs.). Bir de dikkat çekici maskeler var ki, bu da minik bir set koleksiyonu oyunu kendi içerisinde. Kaç tane farklı maskeniz varsa skorlama turlarında artan bir puan kazanıyorsunuz.

Ayrıca tüm bu aksiyon alanlarında isterseniz ana aksiyonu ya da tapınma aksiyonunu yapmayıp yiyecek toplayabiliyorsunuz. Bir alan, orada hali hazırda işçisi olan oyuncu sayısı +1 yiyecek veriyor. Yiyecek ise pek çok yerde harcanıyor ama en yoğun harcanan durum, başka oyuncuların işçisinin olduğu alanlarda aksiyon yapmak.

Piramitsiz Teotihuacan Olur mu?

Teotihuacan’ın ana odak noktası piramit inşası. Mini bir domino (ya da ters bir Mah Jong) oyunu şeklinde tasarlanmış piramit, doğru taşı doğru yere koymayı ödüllendiriyor. Oyunun iki aksiyon alanındaki piramit inşasına az da olsa odaklanmazsanız, oyunu kazanma şansınız düşüyor ancak sıfır da değil. Oyunun kurallarında “piramite odaklanın” yazmasa da 1-2 oyun sonra piramit harici her şeyin yan görevler olduğunu anlıyorsunuz. Piramit inşası bolca puan sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda üç tapınakta da bolca ilerlemenizi sağlıyor (tapınaklara aşağıda değineceğim).

Bu anlamda oyunun stratejik çeşitliliği size “oyundaki her mekaniğin bir kazanan stratejisi var” mesajı vermiyor ve bu bazen euro oyunları açısından eksi puandır. Ama Teotihuacan’ı öğrendikten sonra kendi içerisinde de stratejik derinliği olduğunu farkedeceksiniz.

Piramit.

Mesela piramit inşasının tek bir yolu yok. En düz yol, önce bolca malzeme toplayıp sonra piramite yığmak. Ama malzemeyi gerek keşif kartlarından, gerekse mavi tapınaktan da elde edebiliyorsunuz. Keşif kartları belki malzeme kazandırmak konusunda o kadar efektif değil ama çokça yan bonus da veriyorlar. Aynı zamanda sarayda açılabilen bazı aksiyonlar malzeme toplama konusunda çok efektif olabiliyor.

Tapınaklar

Teotihuacan’da Tzolk’in gibi üç farklı tapınak var. Mavi tapınağın merdivenlerini tırmandıkça malzeme, yeşil tapınakta yiyecek, kırmızı tapınakta ise zafer puanı var. Normal bir oyunda kırmızı tapınak diğerlerinden daha güçlü ama izlediğiniz stratejiye göre diğerlerine abanmak da isteyebilirsiniz. Tapınakların ödülleri yukarı doğru arttığı için üçüne birden gitmek yerine bir ya da ikisine odaklanmayı tercih etmelisiniz.

Her Seferinde Yeni Oyun

Teotihuacan’da tüm bu stratejileri belirlemenizi sağlayan şey ise oyunun her seferinde değişen kurulumu. Pek çok euro oyunda, oyun tahtasındaki farklı elementlerin oyun başında rastgele açılan kartlardan oluştuğunu görürüz. Bu da oyuna yeniden oynanabilirlik katar. Fakat Teotihuacan’da tüm oyun tahtası değişiyor. Aksiyon alanlarının sırası, teknolojiler, saray aksiyonları, tapınakların zirve bonusları, keşif kartları ve oyuncuların başlangıç kaynakları bu değişkenler arasında. Oyunda değişmeyen hiç bir element yok. Ve başlangıç dizilimlerini iyi okuyup ona göre strateji belirlemek Teotihuacan’ın belkemiği.
Örneğin teknolojileri ele alalım. Kaynak toplama alanlarına bonus veren teknolojiler açılırsa o yöne ilerliyorsunuz ve oyunun başında kaynak toplamaya ağırlık verip piramit inşasına sonradan girebiliyorsunuz. Oyunun başlarında piramit inşası çok yüksek puan kazandırıyor ama sabredip oyunun sonlarında aynı anda ikişer-üçer taş dizmek de fena bir strateji değil. Ya da tapınakların zirve bonuslarında maske koleksiyonuna bonus veren kartlardan varsa o yöne gidiyorsunuz.

Tapınaklar.

Yukarıda skorlama turlarından bahsetmiştim. Oyunun tur yapısı da ilginç. Oyundaki siyah ve beyaz pullar, turlar geçtikçe birbirine yaklaşıyor ve üstüste geldiklerinde güneş tutulması olup skorlama yapılıyor. Piramit inşası, ölüler vadisindeki durumunuz ve maskeler puanlanırken, işçiniz başına da yemek ödüyorsunuz. Geliştirip kurban ettiğiniz işçiler, tutulmayı hızlandırıyor. Üç tutulma olunca da oyun sona eriyor. Ölüler vadisi skorları ve maskeler kalıcı, piramit inşaatı merdivenindeki seviyeniz ise her tutulmada sıfıra iniyor ama puanı da ona göre şişik. Ben bazı oyunlarda ilk iki tutulma piramite pek bir katkı yapmadan kendimi geliştirip üçüncü tutulmada puan patlaması yapmayı başardım.

Karar

Teotihuacan, orta-ağır arası bir ağırlık seviyesinde ama strateji geliştirmesi çok zor olmayan, temayı hissettirmeyi başaran, mekanik olarak bir farklılık yaratabilmeyi başarabilmiş bir euro oyunu. Oyunda kesinlikle bir puan salatası havası var (örneğin Terra Mystica gibi) yani pek çok alakasız yerden puan alınıyor ama hakim olması çok zor değil.

Oyundan henüz eğlenmeden kalktığımız olmadı, bu bir artı. Yukarıda bahsettiğim gibi, oyun diziliminde her öğenin değişmesi alışıldığın çok üzerinde bir yeniden oynanabilirlik getirmiş, fakat dizilime göre bazı aksiyon alanlarının (ve ilgili stratejilerin) ikinci plana düşmesi bir eksi puan. Oyunun kural kitabı bence çok düzensiz tasarlanmış ve düz kitap gibi okumazsanız aradığınız cevapları bulamıyorsunuz. Ancak bu durum güzel bir ikonografi ile telafi edilmiş.

Sonuç olarak Teotihuacan çok rafine bir oyun değil belki ama orta-ağır euro oyunları sevenler için, özgün yanları sayesinde mutlaka denenmeli kategorisine giriyor. Sunduğu eğlence boardgamegeek’te ilk yüze girerek karşılık bulmuş, baskısı daha çok olursa daha da yükselebilir. Fiyatı da makul. Oyuna yakında bir de genişleme pakedi geliyor, bunda da tıpkı Tzolk’in’deki gibi asimetrik oyuncu güçleri olacakmış.

Bol oyunlu günler dilerim.