Huxley’in Distopyası: Cesur Yeni Dünya

Dünya çapında büyük bir üne sahip olan “Cesur Yeni Dünya” 26 yüzyılda Londra’da geçen distopik bir roman. Gelecekteki bu distopya Aldous Huxley tarafından kurgulanmış ve günümüzde de problem olan bir çok şeyi ilk bakışta acımasız ama daha uzun süre düşününce mantıklı gelen çözümler üretmiş.

Kitaptan sinemaya uyarlanan 2 adet film bulunmakta. Bu filmlerden biri 1980 diğeri ise 1998 yapımı. 1980 yapımı olan uyarlama IMDb’de 6,8/10 alırken, 1998 yapımı uyarlama 5,3/10 almış.

Ayrıca kitabın İngilizce ismi olan “Brave New World” Shakespeare’in Fırtına eserinden alınmış. Ancak, yaptığım araştırmalara göre, Shakespeare’in kullandığı Brave sözcüğü cesur anlamında değilde güzel anlamında kullanılmış. Can Yücel tarafından yapılan çeviride Brave kelimesi cesur olarak kullanılmış. Bu noktada bir çelişkide kaldım açıkçası. Bu sebeple Brave New World’ün geçtiği repliğin hem İngilizcesini hem de Can Yücel tarafından yapılan çevirisini koymaya karar kıldım.

“O wonder!
How many goodly creatures are there here!
How beauteous mankind is!
O brave new world,
That has such people in’t!”

“Bu kadar bunca yakışıklı varlık varıp gelmiş buraya
Ne güzel şeymiş meğer insanlık
Böyle dünyalıları olan
Yaşasın bu yaman, bu cesur yeni dünya”

Distopya Hakkında

Distopyada yaşayan insanlar sınıflara ayrılmış durumda. Bir nevi “Kast Sistemi” mevcut. Her sınıfın belirli nitelikleri ve görevleri mevcut. Çocuklarda bu yönde otorite tarafından sınıflarına göre eğitime tabi tutuluyorlar. Bu eğitim meselesine daha sonraki bölümlerde daha çok bahsedeceğim çünkü işin bu kısmı daha da bir ilginç.

Sınıfları gösteren şema.

Kurulan bu distopyada aile yapısı bulunmamakta. Bebekler laboratuvarlarda Dünya’ya gelmekte. Aile yapısının yanında din, felsefe, belirli bir tarihten önce yazılan kitaplar, sanat, duygular yasak. İnsanlar romantizimden tiksiniyorlar ve birbirlerine karşı güçlü duygular hissetmiyorlar. Bu duygusuz distopya sonucunda “yeni Dünya’da” yoksulluk ve savaş kalmamış durumda.

Distopyadaki Eğitim Ve Çocuklar

Çocuklar ilginç eğitim stillerine tabi tutuluyorlar. Kimya hocamın bir sözünü kitabı okurken sık sık andım: Korku eğitime yardımcıdır. Yanlış anlaşılmasın kimya hocam bir psikopat falan değil ve bizi hiç dövmedi veya ağır sözler bize karşı söylemedi. Kendisi gayet iyi bir öğretmen ve onu oldukça fazla severim. Hocamın sözüne dönecek olursak bu sözü yazmamın sebebi distopyada tamda bu yöntem kullanılıyor. Daha iyi derdimi anlatabilmem için kitaptaki bir sahneden yola çıkalım. Çocukların karşısına bir çok kitap ve çiçek konur. Bu çiçekler ve kitaplar ile ilgilenmeye başlayan çocuklar bir süre sonra indirilen bir şalter ile elektirik çarptırılır. Bu elektirik sayesinde çocuklar kitaplardan ve doğadan uzak durmaları gerektiklerini acı bir yoldan öğrenirler.

Bir de hipnopedya denilen bir eğitim yolu mevcut. Bu yöntemde, çocuklar hoperlörlerden açılan dersler sayesinde bir şeyler öğrenirler. Örneğin ” Sınıf Bilinci” ( Sınıftan kasıt okul değil. Halk ayrıldığı sınıflar.” gibi dersler alarak eğitime tabi tutulurlar.

Çocuk doğum üniteleri.

Karakterlerin İsimlerinin Kökenleri

Karakterlerin isimlerini seçerken Aldous Huxley bir çok ünlü kişilikten esinlenmiş. Örneğin Bernard Marx karakterinin ismi, komünizmin babası olan Karl Marx’tan esinlenilmiş. Lenina Crowne, Lenin’den esinlenilmiş bir diğeri ise. Benito Hoover, Benito Mussolini’den. Ve bizim için en ilginci ise Mustapha Mond, ulu önder M. Kemal Atatürk’ten ad olarak esinlenilmiş. Bütün bu isimler ile yazımı doldurmak istememden ötürü hepsini yazıma eklemiyorum. Ancak ilginizi çektiyse kısa bir araştırma ile bütün bu isimlere ulaşabilirsiniz.

Aldous Huxley

Diğer yazılarımda da yaptığım gibi son olarak bir de yazardan bahsetmek istiyorum. Aldous Huxley, bir çok bilim adamı ve sanatçı yetiştirmiş bir aileden geliyordu. Huxley en çok bilinen eseri ise Cesur Yeni Dünya adlı eserdir.

Bu yazı, "İthaki Kütüphanesi" adlı yazı dizimizin bir parçasıdır.

Yorumlar