Araştırmaya Göre Oyunların Faydaları

Grand Theft Childhood araştırmasına dönecek olursak, araştırma video oyunlarının zararlı olmadığını savunmakla kalmamış, faydalarından da söz etmiş. Birden fazla oyuncuyla oynanan oyunların çocukları sosyalleştirdiği ortaya çıkmış. Yaratıcılığı ve zekayı geliştirir, yeni deneyimler edinip ilgi alanlarını keşfetme imkanı sağlar. Örneğin Age of Empires ya da Total War benzeri oyunlar oynayan bir çocuk sadece strateji becerilerini geliştirmekle kalmaz, aynı zamanda farklı kültürler ve tarih hakkında da bilgi edinir. World of Warcraft’ın Dungeon’ları, Battleground’ları, Raid’leri hele paha biçilmezdir. Oyuncuların bilgileri anonim olduğundan 13-14 yaşında bir çocuk bir party’ye liderlik edebiliyor, Tank, Healer gibi önemli roller alabiliyor, bu onun sorumluluk duygusunu geliştiriyor, birey gibi muamele görmesine ve sosyal becerilerini geliştirmesine imkan veriyor. Günlük hayatta etraflarındaki yetişkinler çocuklara önemli sorumluluklar vermezken çocuk bu oyunlarda birey yerine konuyor, yeri geldiğinde yetişkinlerden usta olabileceğini, onları yenebileceğini, daha iyi olabileceğini görüyor ve özgüven geliştiriyor.

Araştırmanın tek eleştirilecek yanı, verilerin sadece Amerika’da çok kısıtlı bir coğrafi bölgeden toplanmış olması. Yani video oyunlarının popüleritesi artmaya başladığından beri çocuk suçları oranlarının düştüğü bilgisi, araştırmanın yapıldığı eyalete dayandırılmış yalnızca. Aynı araştırmayı bir de Türkiye’de tekrarlayıp genellebilir olup olmadığına bakmak gerek. Bir de bu araştırmaya katılan çocukların yaş aralığı 12-14. Yani 8 yaşında bir çocuğun şiddet içeren oyunlardan ne şekilde etkileneceğini bu araştırmaya dayanarak söylemek doğru olmaz.

Bilgisayar oyunlarının tam tersi zararlı olduğunu savunan araştırmalar da var, bundan da söz etmek gerek. Bu tarz oyunların çocuklarda öfke, korku, kin, nefret gibi duygular geliştireceğini söylüyorlar. Bandura’nın model alma kuramına dayanarak şiddet içeren oyunların şiddete yönelteceğini savunuyorlar, ama Dr. Olson’ın araştırması çok kritik bir noktanın altını çiziyor: Bandura’nın yaptığı deneyde, çocuklar bir oyuncağı döven yetişkin insanları izledikten sonra kendileri de aynı davranışı sergiliyorlar. Fakat burada çocukların izledikleri şiddet gerçek şiddet, oyun değil. Grand Theft Childhood araştırmasına göre en azından 12 yaş üzeri çocuklar gerçek ve gerçek olmayan şiddeti ayırt edebiliyor ve bundan etkilenmiyorlar, aynı davranışı kopyalamaya çalışmıyorlar. Ayrıca, oyunların şiddeti özendirdiğini savunan araştırmaların birçoğu çocuğun hayatındaki diğer olası şiddet faktörlerini incelemiyor. Örneğin, şiddet içeren oyunlar oynadı diye saldırgan davranışlar göstermek yerine, başka sebeplerden ötürü saldırgan hissediyor ve bir çeşit duygusal boşalım elde etmek için şiddet içeren oyun oynuyor olabilir.

Şu Oyunları Rahat Bırakın!

Bir psikolog olarak benim görüşüm veliler video oyunları zararlı mı değil mi bunu düşünmek yerine oturup çocuklarıyla birlikte oynasınlar. Çocuk o oyunu neden seviyor, neden oynamak istiyor bunu gözlemlesinler, ondan kendilerine oyunu öğretmesini istesinler. Bu şekilde birlikte daha fazla zaman geçirmiş olurlar. Yaşına uygun oyun seçsin, mümkünse çok küçük yaşta elektroniklere alıştırmasınlar. Video oyunlarının başında geçirdiği zamana mutlaka ve mutlaka kısıtlama getirsinler. Bilgisayar / tablet dışı gerçek oyunlara yönlendirsinler. Yani altını çizmek istediğim nokta, “video oyunları zararlı” demekle “oynamasa daha faydalı olur” demek arasında fark var. Bu durumda oyun yasaklamak yerine anne baba bilinçlendirilse çok daha akıllıca olur.

Grand Theft Childhood araştırması hakkında daha fazla bilgi için kaynak: